اسامه بن لادن برخی از نزدیکان من را شستشوی مغزی داده

اسامه بن لادن برخی از نزدیکان من را شستشوی مغزی داده است و من میزان خطر احتمالی که منبع آن شمیمه بیگم باشد را بخوبی درک می کنم.

تصمیم دولت بریتانیا برای سلب شهروندی شمیمه بیگم یک اقدام بجا و کاملا درست است زیرا شمیمه و دوستان "جهادی" او که باورهای افراط گرایی را پذیرفته اند، در واقع تبدیل به بمب های ساعتی متحرکی شده اند که بروز خطر آن ها در هر لحظه ای محتمل است.

بدون شک، این یک تصمیم دشوار است. من به عنوان یک مدافع حقوق بشر و یک مهاجر، نخستین چیزی که به ذهنم می رسد حمایت از دادرسی عادلانه شمیمه بیگم در بریتانیا است. ولی به عنوان یک مسلمان، پیامد های خطرناک سکوت در برابر این قضیه را نیز درک می کنم.

پذیرش افراد افراط گرایی همچون شمیمه بیگم که از مناطق زیر کنترل داعش در سوریه و جاهای دیگر به بریتانیا باز می گردند، یک اقدام ساده لوحانه است. من با تجارب شخصی که دارم می توانم بگویم که چنین حرکتی جامعه ما را در معرض خطر جدی قرار می دهد.

در گذشته دو تن از اعضای خانواده گسترده ام در یک سیر قهقرایی با اسامه بن لادن پیوستند و شروع به جنگ مسلحانه علیه مقامات دولتی در خاور میانه کردند. البته این حادثه به 20 سال پیش بر می گردد زمانی که آن ها جوان بودند مانند شمیمه بیگم مورد شستشوی مغزی قرار گرفتند و در این مسیر هزینه سنگینی را متحمل شدند. اما با گذشت آن همه وقت، تا کنون هیچ تغییر مثبتی در اندیشه آن ها دیده نمی شود.

از آغاز دهه هشتاد میلادی کشورهای عربی برای مدت زیادی، پیش از برخورد بریتانیا با افراد باز گشته از جنگ، با این مسئله روبرو بودند. به عنوان مثال، دولت مصر با اجازه بازگشت به جنگجویان "جهادی" و "القاعده" که پس از جنگ چریکی علیه اتحاد جماهیر شوروی با خانواده های خود از افغانستان باز گشتند، متحمل خسارت های زیادی شد. موج دیگری از بازگشتی ها پس از  پایان جنگ چچن در سال 1996 بود که مصر را در برابر چالش های پر خطر دیگری قرار داد.

این جنگجویان و خانواده های آن ها مانند شمیمه بیگم با التماس و زاری خواهان بازگشت به کشور شدند. آنها با مسئولان مختلف دولتی در تماس شده و توافقنامه های سازش را با مقامات عالی رتبه دولتی امضا کردند. در این توافقنامه، آنها متعهد شدند که دیگر سلاح بر ندارند و در یک برنامه وسیع و فراگیر برای مبارزه با افراط گرایی در زندان ها و مساجد سهم گیرند. برخی از این افراد از سوی سرویس های امنیتی و اطلاعاتی به شدت تحت مراقبت و نظارت قرار داشتند ولی این وارسی نیز کافی نبود. در ماه نوامبر 1997، مصر شاهد مرگبار ترین حمله تروریستی به گردشگران بود و در یک حمله دیگر در شهر اقصر به تعداد 58 تن از گردشگران که بیشتر آن ها غربی بودند، توسط جهادی ها  قتل عام شدند. این ها همان کسانی بودند که دولت تنها یک سال پیش "شانس" دوم را به آن ها داده بود.

مردم مصر تا هنوز میزان افراط گرایی این جهادی ها را درک نکرده بودند حتی پس از این که آن ها خواستار تخریب مجسمه ابو الهول در جیزه شده و آن را نماد بت پرستی دانستند. سپس این جهادی ها آزادی بیان را هدف قرار داده و سعی نمودند نجیب محفوظ، رمان نویس مشهور جهان عرب و برنده جایزه ادبیات نوبل را به قتل رسانند.

اجازه دادن به شمیمه بیگم برای بازگشت به انگلستان این تصور را در همه جا ایجاد خواهد کرد که مبارزه این کشور تنها بر ضد جنگجویان تروریستی است، نه با اصل تروریسم.  نادیده گرفتن ایدئولوژی های تندرو اسلام گرا  به عنوان یک تهدید از سوی انگلستان، علی رغم فرو رفتن این کشور در باتلاق جنگ بی پایان با دارندگان همین ایدئولوژی، تصور یاد شده را بیشتر می سازد.

شمیمه بیگم در مصاحبه که در این هفته با بی بی سی داشت،  حمله منچستر ارینا را "عادلانه" توصیف کرد و اعلام نمود که تا هنوز "موضعگیری های داعش" را تأیید می کند. زمانی که اظهارات شمیمه بیگم را می خواندم، به یاد نزدیکان خود افتادم که علی رغم سپری نمودن برنامه های " تجدید نظر" به منظور مبارزه با افراط گرایی که چیزی شبیه به پروژه ضد تروریسم بریتانیا (Prevent Strategy) است، همچنان مانند بن لادن باقی ماندند.

آری، می دانم که موضعگیری من در این قضیه مورد پذیرش بسیاری از مردم نخواهد بود طوری که به من گفته شد که به عنوان یک روزنامه نگار لیبرال، باید از حق بازگشت شمیمه بیگم به کشور دفاع می کردم. اما من نمی توانم تعهد خود را نسبت به حقوق فردی عملی سازم که او مانع حقوق سایر شهروندان بریتانیا می شود.

سیاست جدی و مشت آهنین دولت در برخورد با تروریسم، تاثیر منفی بر جوانان مسلمان نخواهد گذاشت و افراط گرایی بیشتری را در بریتانیا ایجاد نخواهد کرد. مطرح کردن چنین بحثی بی معنی و بی بدبینانه است. برعکس، این گونه عملکرد جدی به پدیده افراط گرایی در اینترنت پایان خواهد داد. افزون بر آن، این شیوه مانع افراط گرایی در اینترنت شده و از فعالیت های استخدام و سرباز گیری القاعده و سایر گروه های شبه نظامی مسلح جلوگیری خواهد کرد. اتخاذ این شیوه باعث می شود تا افرادی که با جهاد همدردی دارند پیش از پیوستن به گروه های جهادی در خارج از کشور، بیشتر دقت کنند.

با توجه به این قضیه می توان گفت که لازم است دولت در برخی از موارد برخورد جدی تری داشته باشد.

شاید برای افرادی مانند من که درک درستی از خطر پیوستن به گروه های تروریستی ندارند، عملکرد جدی در برابر شمیمه بیگم  و عبرت قرار دادن او به نحوی نا منصفانه پنداشته شود اما این گونه واکنش شدید کاملا درست و مناسب حال است. طور مثال صاحب منزلی که من اجاره نمودم صبح امروز برایم گفت اگر قرار باشد نوه های او در مدرسه ای بخوانند که فرزند شمیمه بیگم نیز در آن جا درس می خواند، دیگر او هیچ اطمینان خاطری نخواهد داشت.

آیا می توانید این خانم را سرزنش کنید؟

اندیپندینت عربی

نویسنده: أحمد أبو دوح، مشاور سردبیر، اندیپندینت عربی

تاریخ نشر: 22 فوریه 2019

برگردان متن عربی به فارسی: شفیق انصاری